Вопросы конференции
Мікалай Мікалаевіч, дазвольце павіншаваць вас з чарговым вялікім поспехам Купалаўскага тэатра - Дзяржаўнай прэміяй Рэспублікі Беларусь, якой адзначаны спектакль "Пінская шляхта". Ці была чаканай гэта ўзнагарода?
Я сам удзельнічаў у падкамітэце па дзяржаўных прэміях. Я за сябе, безумоўна, не галасаваў - не меў права, але мне вельмі прыемна, што гэта адбылося. Не, мы не чакалі гэтага, было шмат дастойных людзей, калектываў - і скульптары, і мастакі, і кнігі, і выканаўцы. Я да гэтага поспеху спакойна стаўлюся. Дзякуй, што гэта адбылося. Гэта прыемна перш за ўсё для нашага тэатра.
Да канца 2013 года плануецца перанесці ўсе спектаклі на асноўную сцэну. Колькі пастановак ужо адаптавана пад галоўную пляцоўку? Напэўна, многае даводзіцца змяняць.
Так у нас атрымалася, што адбываецца ўсё адразу: атрымалі тэатр, зараз асвойваем сцэнічнае абсталяванне - гук, святло, механіку сцэны... І адначасова іграем спектаклі - трэба у год зыграць іх пэўную колькасць, ніхто з нас гэтых абавязкаў не здымаў. Адначасова ўводзім новыя спектаклі. Кожны месяц толькі два спектаклі можам увесці новыя. Зараз тры-чатыры новыя спектаклі ўведзеныя, яшчэ застанецца прыблізна чатыры, і будзе сфарміраваны ўвесь рэпертуар.
Пасля рэканструкцыі тэатр планавалася ўладкаваць самым сучасным абсталяваннем. Калі завершыцца пастаўка абсталявання, і ці задаволены Вы прапанаванымі тэатру гукавымі і асвятляльнымі сістэмамі? І як купалаўцы абжываюць абноўлены будынак тэатра?
Мы задаволеныя тым, што было ўнесена ў праграму нашага абсталявання, задаволены якасцю. Іншая справа, што ў нас не ўсё яшчэ ёсць са святла і з гуку. Нашы супрацоўнікі толькі пачынаюць асвойваць новае абсталяванне, і фірмы-вытворцы яшчэ не навучылі нас, як на ім працаваць. Гэта не найлепшы для мяне сцэнарый, але іншага выхаду няма.
Николай Николаевич, как в театре распределяются роли в постановках и как долго длится над ними работа?
Гэта цяжкі працэс. Мы павінны зразумець, хто лепш падыходзіць для ролі з тых, хто ёсць у трупе. Увогуле, гэта рэжысёр выбірае, з кім ен хоча працаваць, аднак разам з тым ен павінен улічваць, каб адна праца на другую не накладвалася. Ну, а гэта ўжо тэхнічная праца.
Творчасць якіх сучасных беларускіх драматургаў вы маглі б вылучыць? І ці плануеце папоўніць рэпертуар тэатра спектаклямі паводле іх п’ес?
Я ўжо казаў, што гэта Зміцер Багаслаўскі. Яшчэ мы супрацоўнічаем с Юліяй Чарняўскай. У гэтым сезоне і ў наступным. Рабочая назва п’есы - "Сірожа". Гэта сучасная беларуская п’еса, я дамовіўся з драматургам пра гэту ідэю, але не буду расказваць падрабязнасцей.
Не выключаю, что іншыя з’явяцца маладыя аўтары, тэатр адкрыты для іх. Аднак гэта не азначае, что ўсе яны будуць ставіцца ў Купалаўскім тэатры, таму што перш за ўсё я як мастацкі кіраўнік думаю пра тое, что патрэбна тэатру менавіта сёння, а ні ўчора ці пазаўчора. Калі гэта супадае з маім уяўленнем аб сучаснай беларускай драматургіі - канешне, будзем ставіць. Падкрэсліваю: мы адкрыты для ўсіх маладых, прыходзьце, прыносьце свае працы - будзем іх разглядаць.
Ці дазваляеце вы акцёрам здымацца ў кіно? І ці хацелі б паспрабаваць самі зняць фільм? Дзякуй.
Была такая ідэя зняць "Каласы пад сярпом тваім". Гэта сур’ёзны фінансавы праект. Ён мог бы быць нацыянальным праектам, але мне трэба было яшчэ і на год сысці з тэатра. Гэта складаная рэч. Я ўсіх артыстаў адпускаю здымацца, таму што на сённяшні дзень мы - драматычны гурток пры кінастудыі ці пры рэкламных агенцтвах. На тыя заробкі, якія атрымліваюць нашы артысты, жыць немагчыма, таму яны бясконца працуюць дзесьці яшчэ. Я гэта падтрымліваю, адмяняю рэпетыцыі. Гэта выключна фінансавая праблема.
Добры дзень! Якія прэм’еры рыхтуе Купалаўскі тэатр у новым сезоне? Чула, што адна з пастановак - сучаснага беларускага аўтара.
Першая прэм'ера гэтага сезона (адбудзецца прыблізна ў студзені) рыхтуецца па матывах твора Адама Міцкевіча "Пан Тадэвуш". Таксама да нас запрошаны рэжысёр з Санкт-Пецярбурга Анатоль Праўдзін, ён будзе рабіць "Дон Жуана" Мальера. Мы даўно не звярталіся да сусветнай класікі, але гэта неабходна тэатру. І напрыканцы сезона мы выпусцім спектакль па п'есе сучаснага беларускага драматурга Зміцера Багаслаўскага. Пакуль няма беларускай версіі назвы, але ў рускім варыянце п'еса называецца "Тихий шорох уходящих шагов". Гэта цудоўная сур'езная п'еса. На жаль, зараз у нас малая сцэна таксама ідзе пад рэканструкцыю, ужо ёсць праект малой сцэны - там дзе яна і была на Энгельса, але год, а можа яшчэ і больш, рэканструкцыя будзе доўжыцца. Таму мы спектаклі малой сцэны спрабуем іграць на іншых пляцоўках, але новыя спектаклі ствараць на малой сцэне ўжо не можам. Такім чынам, тры новыя пастаноўкі пакажам у гэтым сезоне.
Больш за дзесяць гадоў Вы былі рэжысёрам у пецярбургскім Вялікім драматычным тэатры імя Г.А.Таўстаногава, стажыраваліся ў Маскве і Парыжы. Ці ёсць кардынальныя адрозненні ў рабоце з беларускімі акцёрамі і акцёрамі з іншых краін? Дзе працаваць цікавей і лягчэй?
Лягчэй у Мінску ўсё ж такі. Я пачынаў у Купалаўскім тэатры, працаваў у ім з 85-га года. Ведаю трупу, мяне тут ведаюць. Дома і сцены дапамагаюць. Але ўсё ж такі артысты паўсюль аднолькавыя. Калі ты іх зацікавіш, то і праца будзе добрая.
Мне давялося працаваць з Алісай Фрэйндліх, Алегам Басілашвілі, Кірылам Лаўровым, Васілём Ланавым. Калі Уладзіміру Зельдзіну было 80 год, я ставіў для яго юбілейны фестываль. Зараз яму 97 прыблізна і, думаю, ён рыхтуецца 100-годдзе адзначаць, яшчэ кагосьці будзе запрашаць.
Так, давялося з сур’ёзнымі артыстамі працаваць, але я лічу, што ў Купалаўскім вельмі сур’ёзная трупа, цікавая, жывая.
Мне давялося працаваць з Алісай Фрэйндліх, Алегам Басілашвілі, Кірылам Лаўровым, Васілём Ланавым. Калі Уладзіміру Зельдзіну было 80 год, я ставіў для яго юбілейны фестываль. Зараз яму 97 прыблізна і, думаю, ён рыхтуецца 100-годдзе адзначаць, яшчэ кагосьці будзе запрашаць.
Так, давялося з сур’ёзнымі артыстамі працаваць, але я лічу, што ў Купалаўскім вельмі сур’ёзная трупа, цікавая, жывая.
Раскажыце, калі ласка, пра школу акцёрскага, рэжысёрскага і аператарскага майстэрства, якая адкрываецца на малой сцэне.
Мы зараз толькі спрабуем гэтым займацца. Справа ў тым, што пры тэатры мы спрабуем стварыць такую школу - акцёрскую, рэжысёрскую і аператарскую. Там ёсць накірункі: тэлебачанне, кіно і тэатр. Мы хацелі б, каб нашы артысты выкладалі пэўныя дысцыпліны. Гэта быў бы заробак для артыстаў, хаця б сціплы. Пад крылом тэатра пачне працаваць такая ўстанова. Я не ведаю, чым гэта скончыцца, але ва ўсялякім выпадку мы паспрабуем зрабіць такі першы крок. Можа, хтосьці з гэтых навучэнцаў зацікавіцца і потым пойдзе вучыцца ў Акадэмію мастацтваў. Такі намер ёсць, што з гэтага атрымаецца, пакуль што не ведаю.
У 2014 годзе ў Мінску пройдзе міжнародны тэатральны фестываль "Панарама". Ужо вядома, калектывы з якіх краін прыедуць на форум і на якіх пляцоўках пройдуць спектаклі?
Так, фестываль пройдзе ў красавіку 2014 года. Зараз узгадняецца яго праграма. Пляцоўка будзе наша, адноўленая, аднак я не выключаю, што будуць яшчэ задзейнічаны іншыя арэндныя пляцоўкі. Плануецца шмат новых спектакляў з Румыніі, Францыі, Германіі, Расіі, Літвы. Зараз не магу канчаткова назваць праграму. Мы толькі пачынаем яе ствараць, і ўжо ёсць папярэднія дамоўленасці. Лічу, што праграму можна агучваць, калі падпісаны кантракты з усімі ўдзельнікамі. У нас практыка такая, што мы пачынаем ствараць фестываль, а потым падцягваецца фінансаванне, усё залежыць ад гэтага. Добры форум зрабіць не цяжка, усё залежыць ад таго, колькі ў цябе ёсць грошай, таму што трэба плаціць прыезджым калектывам.
Мікалай Мікалаевіч, не так даўно міністр культуры Беларусі паведаміў, што з 2014 года ў Купалаўскім тэатры будуць прымацца меры па павелічэнню ўласных даходаў, каб знізіць бюджэтнае фінансаванне. Ці азначае гэта, што білеты ў любімы многімі пакаленнямі мінчан тэатр падаражэюць?
Ідэю дзяржавы я разумею, але, каб перайсці на гэту сістэму самафінансавання, білеты павінны каштаваць мільён прыблізна, а можа, у іншых выпадках і 1,5 мільёна беларускіх рублёў. Гэта азначае, што зала будзе пустая. Увогуле, я хачу сказаць, што ў цэлым свеце драматычныя тэатры фінансуюцца або дзяржавай, або недзяржаўнымі сродкамі. Але для апошняга неабходна ствараць умовы. Напрыклад, зніжаць падатковую нагрузку на бізнес. Трэба ствараць вельмі сур’ёзную сістэму недзяржаўнай падтрымкі тэатра.
Тэатр – гэта не шоу. Толькі мюзіклы ў Лондане, Берліне, Парыжы могуць акупляцца, таму што гэта бізнес. Людзі 20 гадоў запар іграюць адзін і той жа мюзікл, дзе білеты каштуюць, напрыклад у Лондане, 100-200 фунтаў. Гэта бізнес, а ўсе сур’ёзныя драматычныя тэатры маюць ці значную дзяржаўную падтрымку, ці недзяржаўную, але для гэтага, паўтаруся, павінна быць створана сур’ёзная сістэма.
Тэатр – гэта не шоу. Толькі мюзіклы ў Лондане, Берліне, Парыжы могуць акупляцца, таму што гэта бізнес. Людзі 20 гадоў запар іграюць адзін і той жа мюзікл, дзе білеты каштуюць, напрыклад у Лондане, 100-200 фунтаў. Гэта бізнес, а ўсе сур’ёзныя драматычныя тэатры маюць ці значную дзяржаўную падтрымку, ці недзяржаўную, але для гэтага, паўтаруся, павінна быць створана сур’ёзная сістэма.
На беларускай зямлі праходзіць даволі шмат тэатральных форумаў і фестываляў самага рознага маштабу, у тым ліку міжнародных. Як вы ацэньваеце іх узровень? Што яны даюць беларускаму тэатру? Ці варта нам раўняцца на заходнія фестывалі?
Па ўсім свеце вельмі шмат тэатральных фестываляў, што з’яўляецца цудоўнай практыкай. У нас фестываляў не дастаткова. А такія форумы важны для грамадства ўвогуле, не толькі для людзей, якія любяць тэатр.
У нас ёсць фестывалі "Белая вежа", М@rt.кантакт, "Панарама", "ТЭАРТ", на якія з'язджаюцца лепшыя калектывы. Тэатр - гэта частка свядомасці грамадства, нават мастацкая форма пэўнай свядомасці. Няўжо не цікава людзям паглядзець, чым, напрыклад, жыве Еўропа ці блізкае і далёкае замежжа? Гэта ж экслюзіўная рэч, жывы непасрэдны кантакт чалавека і артыста, калі гледачы ў зале адчуваюць подых артыста, абмен ідэямі, стылямі і формамі. Гэта не тэлебачанне і не кіно.
Думаю, что такія фестывалі, як, напрыклад, "Панарама", падштурхоўваюць нас быць больш сучаснымі, больш канкурэнтаздольнымі. І гэта цудоўна.
У нас ёсць фестывалі "Белая вежа", М@rt.кантакт, "Панарама", "ТЭАРТ", на якія з'язджаюцца лепшыя калектывы. Тэатр - гэта частка свядомасці грамадства, нават мастацкая форма пэўнай свядомасці. Няўжо не цікава людзям паглядзець, чым, напрыклад, жыве Еўропа ці блізкае і далёкае замежжа? Гэта ж экслюзіўная рэч, жывы непасрэдны кантакт чалавека і артыста, калі гледачы ў зале адчуваюць подых артыста, абмен ідэямі, стылямі і формамі. Гэта не тэлебачанне і не кіно.
Думаю, что такія фестывалі, як, напрыклад, "Панарама", падштурхоўваюць нас быць больш сучаснымі, больш канкурэнтаздольнымі. І гэта цудоўна.
- размещаются материалы рекламно-информационного характера.